Czym tak naprawdę jest współczesna monstrancja i do czego służy? To niezwykle wdzięczne naczynie liturgiczne wykorzystywane jest do wystawiania Najświętszego Sakramentu na czas nabożeństwa wyprawianego z danej okazji, a także niektórych nabożeństw. Ważna jest także jego rola w procesjach eucharystycznych, np. w trakcie czerwcowych świąt Bożego Ciała. Monstrancja służy adoracji Najświętszego Sakramentu, którego symbolem stała się hostia umieszczana za oszkleniem. Hostia symbolizuje obecność Jezusa Chrystusa. Ciało Chrystusa umieszczone zostaje w monstrancji w celu wpatrywania się i wyrażania modlitw błagalnych, dziękczynnych lub chwalebnych. Adoracja przy monstrancji trwać może od kilkunastu minut do wielu godzin. Niektóre adoracje z zastosowaniem monstrancji mogą trwać nawet całą dobę.
Poprzedniczkami monstrancji były plastikowa puszki, nie miały one jednak tego efektu estetycznego, co ich następczyni. Monstrancja ma symbolizować złota tarczę ochronną dla wartości chrześcijańskich. Nawiązuje kształtem i kolorystyką do słońca istniejącego w pełnym blasku, świecącego w sposób nieograniczony w stronę Wiernych. Niektóre monstrancje posiadają także jeszcze bardziej skomplikowane kształty. Mogą one przypominać świątynie lub relikwiarze. Monstrancja pięknie prezentuje się, kiedy jest wystawiona do adoracji tuż przed tabernakulum lub na głównym ołtarzu. To symbol najwyższego szacunku dla Sakramentów, jakimi obdarował nas Pan Bóg. Kiedyś człowiek świecki mógł jej dotykać poprzez przesłonięty welon, dziś zasady przenoszenia monstrancji nie są już tak restrykcyjne.